Gdy pierwszy rok studiów okaże się nietrafionym pomysłem na własną karierę bądź potwierdzi zbyt pochopny wybór kierunku …

Zbliża się zakończenie roku akademickiego 2015/2016, przed Studentami sesja letnia po której nadejdzie czas świętowania lub czas zastanowienia się nad tym co dalej. Często okazuje się (niestety), że to co wydawało się fascynujące nie do końca spełnia Wasze oczekiwania bądź najzwyczajniej w świecie poziom studiów jest zbyt wysoki. Zdarzyć się może również, że wystąpią nieprzewidziane losowo sytuacje bądź postanowicie spróbować w życiu czegoś innego, niż zakres tematyczny kierunku, który studiujecie. Co wtedy zrobić? Jak sprawić aby poświęcony nauce i egzaminom czas nie pozostawił odczucia czasu zmarnowanego? W jaki sposób nie stracić zdobytych już zaliczeń?
Wszystko zależy od sytuacji w której się znajdziecie.Statystyki pokazują, że średnio 30-40% żaków po I roku studiów przerywa naukę. Część osób rezygnuje, część nie zalicza zbyt trudnych egzaminów. Brak dostatecznej wiedzy na poziomie liceum – w momencie wyboru studiów – powoduje, że wiele osób po I roku jest zniechęconych do dalszej nauki ze względu na fakt, że wybrany kierunek nie spełnia ich oczekiwań. W takiej sytuacji warto przeanalizować sytuację i zastanowić się nad zmianą studiów. Sugeruję w tym zakresie dokonać analizy programów studiów – przedstawiających pełny obraz tego co „będzie się studiować” na danym kierunku – na macierzystej uczelni bądź innych uczelniach i wybrać właściwy kierunek bardziej świadomie, mając na uwadze doświadczenia bieżącego roku. Jeżeli okaże się, że kierunek studiów jest podobny do tego, który dotychczas studiowaliście to warto zapoznać się dodatkowo z sylabusami z poszczególnych przedmiotów pod kątem zbieżności efektów kształcenia a następie przy uzyskaniu podobieństwa, postarać się o zaliczenie tych przedmiotów na podstawie zaliczeń zdobytych w trakcie dotychczasowego procesu kształcenia. W sytuacji w której udało się wybrać kierunek stosunkowo zbieżny z dotychczasowym przedmioty, które już zaliczyliśmy, mogą na nasz wniosek zostać „przepisane” przez Dziekana Wydziału (zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 14 września 2011 r.w sprawie warunków i trybu przenoszenia zajęć zaliczonych przez studenta – uznane). W takim przypadku warto również rozważyć złożenie podania o realizację dwóch lat studiów w ciągu jednego roku akademickiego. Rozwiązanie to spowoduje, że zrealizowany dotychczas rok studiów nie zostanie niewykorzystany ponieważ pozwoli na skrócenie czasu realizacji procesu kształcenia na kolejnym kierunku studiów – tym, który bardziej odpowiada Waszym zainteresowaniom czy poziomowi trudności.
W drugiej sytuacji w której może znaleźć się niestety każda ze studiujących osób tj. jak nieuzyskanie końcowego zaliczenia roku/semestru – z powodu braku wymaganej ilości zdanych przedmiotów, rozwiązań jest kilka. Większość uczeni – za właściwą odpłatnością, która powinna być wprost określona w umowie – dopuszcza możliwość tzw. warunkowego wpisu na kolejny rok studiów z obowiązkiem zaliczenia brakującego przedmiotu albo możliwość powtórzenia roku studiów (w tym zakresie polecam artykuł szczegółowo omawiający problematykę tzw. wpisów warunkowych, dostępny pod adresem: https://www.psrp.org.pl/6508/wpis-warunkowy-jaki-program-studiow-jak-naliczyc-oplaty/ ). Decydując się na drugi wariant należy jednak zweryfikować czy poziom trudności na studiach jest dopasowany do naszych potrzeb i możliwości. Być może warta zastanowienia jest zmiana kierunku bądź zmiana Uczelni, która pozwoli na realizację tego samego kierunku na podstawie innego programu studiów np. takiego w którym przedmioty rozłożone w inny sposób na poszczególnych lata, będą łatwiejsze do zaliczenia. W przypadku zarówno powtarzania roku jak i zmiany Uczelni i rozpoczęcia poniekąd tego samego kierunku w innej szkole wyższej, warto pamiętać o możliwości przenoszenia zajęć zaliczonych przez studenta w trakcie dotychczasowego studiowania. Decyzję o przeniesieniu zajęć jak już wyżej wspomniano podejmuje, na wniosek studenta, kierownik jednostki przyjmującej (Dziekan), po zapoznaniu się z przedstawioną przez studenta dokumentacją przebiegu studiów odbytych w innej jednostce organizacyjnej uczelni macierzystej albo poza uczelnią macierzystą. Jak zauważają przedstawiciele doktryny, zmienione w wyniku nowelizacji 2011 brzmienie art. 165 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, dotyczącego zarówno uczelni publicznych, jak i niepublicznych, ma służyć umożliwieniu studentom poszukiwania uczelni, która najbardziej odpowiada ich oczekiwaniom, z wykorzystaniem dotychczasowego czasu poświęconego na kształcenie i bez straty uzyskanych efektów kształcenia. Ponadto zgodnie z brzmieniem art. 165 ust. 2 Regulamin studiów uwzględnia przenoszenie i uznawanie zajęć zaliczonych przez studenta w jednostce organizacyjnej uczelni macierzystej lub w innej uczelni, w tym zagranicznej, zgodnie z zasadami systemu przenoszenia osiągnięć.
W życiu jednak zdążają się również wyjątkowe sytuacje losowe które uniemożliwiają albo dalsze studiowanie (na kolejnych latach) albo wymagają przerwania nauki natychmiast na pewien okres czasu. W takich przypadkach należy pamiętać, że istnieją takie instytucje jak urlopy okolicznościowe (urlop zdrowotny bądź urlop dziekański) z których można skorzystać aby przy jednoczesnym zachowaniu statusu studenta, uzyskać przerwę od studiowania. W przypadku np. choroby uniemożliwiającej złożenie wniosku w danym momencie należy pamiętać również o możliwości wznowienia studiów – gdy nastąpiło już skreślenie z listy studentów ze względu na brak zaliczeń a także instytucji przywrócenia terminu do złożenia wniosku o urlop dziekański (termin na złożenie każdego wniosku można przywrócić w ciągu 7 dni od daty ustania przesłanki uniemożliwiającej jego złożenie jednakże wraz z wnioskiem należy dokonać czynności której przywracany termin dotyczy). W praktyce oznacza to, że np. osoba której obecny stan zdrowia nie pozwala na złożenie wniosku o urlop, będzie mogła przywrócić termin do jego złożenia już nawet w trakcie sesji egzaminacyjnej bądź po jej zakończeniu jeżeli wykaże, że w należytym terminie – w trakcie trwania roku akademickiego – stan zdrowia uniemożliwił jej dokonanie tej czynności (ze względu np. na długotrwałą hospitalizację).
Po zakończeniu roku akademickiego lub nawet teraz, w czasie gdy sesja jeszcze się nie zaczęła ale już jesteście pewni, że chcecie zrezygnować ze studiów i np. podjąć pracę bądź poświęcić się rodzinie, warto natomiast rozważyć opcję tzw. urlopu dziekańskiego. Urlop semestralny albo roczny jest to czas na właściwe przeanalizowanie swojej sytuacji jak również na zweryfikowanie czy decyzja o przerwaniu studiów na pewno jest dobrą decyzją. Jeżeli utwierdzicie się w swoim przekonaniu, po zakończeniu urlopu (lub nawet w trakcie jego trwania) w każdej chwili możliwe jest złożenie rezygnacji ze studiów. Jeżeli natomiast dojdziecie do wniosku, że jednak wybrane studia są tym co w życiu pragniecie robić, to będziecie mogli po zakończeniu urlopu podjąć studia, w momencie na którym przerwaliście studia. Wartym podkreślenia jest również fakt, że po pierwsze urlop jest bezpłatny tzn. uczelnia nie może w tym czasie wymagać zapłaty tzw. czesnego (chyba, że zrealizujecie część zajęć – wtedy proporcjonalnie zmniejszone czesne do wysokości zrealizowanych usług) jak również to, że w czasie urlopu możecie starać się o dopuszczenie do zaliczeń z części bądź całości przedmiotów. W trakcie urlopu zachowuje się status studenta (w tym prawo do legitymacji).
Podsumowując pragnę zasygnalizować również, że w sytuacji gdy zdecydujecie na rezygnację ze studiów należy pamiętać aby rezygnację na uczelnię doręczyć w formie pisemnej, za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Forma pisemna pozwoli uniknąć ewentualnych wątpliwości co do momentu rozwiązania zawartej umowy student-uczelnia, z której wynikają różne obowiązki, w tym obowiązki finansowe. Więcej na temat rezygnacji znajdą Państwo w artykule poświęconym tej problematyce a dostępnym pod adresem: https://www.psrp.org.pl/6210/rezygnacja-ze-studiow-co-zrobic-zeby-uniknac-dalszych-oplat/ .
W każdej z sytuacji, gdy nie będziecie mieć pewności jak postąpić możecie napisać do Rzecznika Praw Studenta poprzez Biuro Rzecznika Praw Studenta : www.helpdesk.psrp.org.pl